Μην σας ξεγελάει το κοινό όνομα: οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες δεν είναι τόσο στενοί συγγενείς όσο νομίζετε. Είναι λάθος να συνδέεται η γλυκοπατάτα με την κοινή πατάτα γιατί δεν έχει καμία σχέση. Στον κόσμο της βοτανικής, θεωρούνται στην καλύτερη περίπτωση «μακρινά ξαδέλφια», με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους.
Στο τραπέζι αντιμετωπίζονται ως «αδελφάκια» που συνοδεύουν το πιάτο, υπάρχει όμως και η διαμάχη για το ποια είναι πιο θρεπτική, και φυσικά, δεν λείπει η συζήτηση για το ποια από τις δύο έχει καλύτερη γεύση.
Για να ξεκαθαρίσουμε τη διατροφική πλευρά της διαμάχης, στρεφόμαστε στην διαιτολόγο Beth Czerwony, RD, LD. (Όσο για τη γεύση, αυτό το αφήνουμε σε εσάς!)
Η σημασία της πατάτας και της γλυκοπατάτας
Ίσως οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες να μην φαίνονται ιδιαίτερα εντυπωσιακές με την πρώτη ματιά, αλλά αυτά τα λαχανικά με το οβάλ σχήμα κατατάσσονται ανάμεσα στις πιο παραγόμενες καλλιέργειες παγκοσμίως. Και οι δύο θεωρούνται απαραίτητες για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.
Το 2019, οι αγρότες σε όλο τον κόσμο παρήγαγαν περισσότερους από 370 εκατομμύρια τόνους πατάτας. Την ίδια χρονιά, η παγκόσμια παραγωγή γλυκοπατάτας έφτασε σχεδόν τους 92 εκατομμύρια τόνους.
«Οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες αποτελούν βασικό τρόφιμο στη διατροφή πολλών ανθρώπων παγκοσμίως», λέει η διαιτολόγος Beth Czerwony. «Εκτός από το ότι είναι υγιεινές, είναι επίσης οικονομικές και ιδιαίτερα ευέλικτες στη μαγειρική.»
Βοτανική (φυτολογία)
Οι πατάτες ανήκουν στην οικογένεια των Στρυχνοειδών, ενώ οι γλυκοπατάτες συγκαταλέγονται στο γένος Ιπόμοια (Ipomoea) και στην οικογένεια των Περιπλοκοειδών. Και οι δύο θεωρούνται ριζώδη λαχανικά, δηλαδή το βρώσιμο μέρος τους αναπτύσσεται κάτω από το έδαφος.
Οι κοινές πατάτες έχουν λευκή ή κίτρινη σάρκα, ενώ οι γλυκοπατάτες είναι γνωστές για το χαρακτηριστικό πορτοκαλί εσωτερικό τους. Και οι δύο έχουν συνήθως καφετί φλούδα, αν και αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία.
Συνολικά, καλλιεργούνται περισσότερες από 4.000 διαφορετικές ποικιλίες πατάτας και 1.000 ποικιλίες γλυκοπατάτας σε όλο τον κόσμο.
Διατροφική αξία
Ας ξεκινήσουμε με ένα βασικό γεγονός: οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες έχουν πολλά να προσφέρουν από διατροφική άποψη, σύμφωνα με τη διαιτολόγο Beth Czerwony. Και οι δύο είναι χαμηλές σε θερμίδες και λιπαρά, ενώ είναι πλούσιες σε:
-
Φυτικές ίνες: Το μυστικό εδώ είναι να τρώτε τη φλούδα τους. «Το μισό από το σύνολο των φυτικών ινών μιας πατάτας ή μιας γλυκοπατάτας βρίσκεται στη φλούδα», λέει η Czerwony. (Φροντίστε απλώς να την πλύνετε καλά.)
-
Υδατάνθρακες: Και οι δύο ανήκουν στα αμυλούχα λαχανικά λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε υδατάνθρακες, οι οποίοι προσφέρουν ενέργεια.
-
Κάλιο: Fun fact: οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες περιέχουν περισσότερο κάλιο από μια μπανάνα!
-
Βιταμίνη B6: Μια μεσαίου μεγέθους πατάτα ή γλυκοπατάτα παρέχει περίπου το 30% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης βιταμίνης B6, η οποία υποστηρίζει τη λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
-
Βιταμίνη C: Μην εκπλήσσεστε, πολλοί δεν το γνωρίζουν. Μια πατάτα ή γλυκοπατάτα μπορεί να καλύψει περίπου το ένα τρίτο της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης βιταμίνης C.
Λοιπόν, ποια πατάτα είναι πιο υγιεινή;
Όπως κι αν το εξετάσουμε, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο — τόσο οι πατάτες όσο και οι γλυκοπατάτες είναι υγιεινές και θρεπτικές επιλογές. «Καμία από τις δύο δεν είναι κακή επιλογή», τονίζει η διαιτολόγος Beth Czerwony.
Ωστόσο, αν έπρεπε να επιλέξετε μόνο μία, οι γλυκοπατάτες έχουν ένα μικρό πλεονέκτημα, σύμφωνα με την Czerwony. Ο βασικός λόγος; Η περιεκτικότητά τους σε Βήτα καροτίνη και βιταμίνη Α.
Το έντονο πορτοκαλί χρώμα της γλυκοπατάτας οφείλεται στην παρουσία Βήτα καροτίνης, ενός αντιοξειδωτικού που προστατεύει τα κύτταρα του οργανισμού από παθήσεις και ασθένειες, όπως ο καρκίνος.
«Αυτός είναι ο κύριος λόγος που οι γλυκοπατάτες θεωρούνται λίγο καλύτερη επιλογή», εξηγεί η Czerwony. «Αλλά στο τέλος της ημέρας, όλα εξαρτώνται από την προσωπική σας προτίμηση».
Η καλύτερη συμβουλή; «Χρησιμοποιήστε και τις δύο! Θα προσθέσουν ποικιλία στη διατροφή σας.»
Μαγειρέψτε υγιεινά
Αν και οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες είναι θρεπτικές, είναι πολύ εύκολο να μετατραπούν σε σε μια βόμβα λιπαρών θερμίδων. Όλα τα οφέλη τους δεν μπορούν να εξουδετερώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις του τηγανίσματος, για παράδειγμα.
Μια μελέτη του 2017 διαπίστωσε ότι η κατανάλωση τηγανητής πατάτας δύο φορές την εβδομάδα αύξανε τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Σίγουρα ανησυχητικά νέα, δεδομένης της δημοτικότητας των τηγανητών πατατών και των τσιπς στη διατροφή πολλών ανθρώπων.
Λοιπόν, πώς πρέπει να μαγειρεύετε τις πατάτες ή τις γλυκοπατάτες για ποιο υγιεινά αποτελέσματα; Ψητές, το ψήσιμο τους προκαλεί τη μικρότερη μείωση των θρεπτικών συστατικών, λέει η Czerwony. Να είστε προσεκτικοί όμως με τις επικαλύψεις που προσθέτετε μετά …και μην ξεχνάτε να τρώτε και τη φλούδα για επιπλέον φυτικές ίνες.
ΠΗΓΗ: health.clevelandclinic.org
Σχόλια 0