Η γλουτένη φαίνεται να υπάρχει σχεδόν παντού, από το ψωμί, τα ζυμαρικά και τη μπύρα μέχρι τα καλλυντικά και τα συμπληρώματα διατροφής. Γίνεται πολύς λόγος γύρω από την αποφυγή της γλουτένης, αλλά ποιο είναι αυτό το συστατικό και είναι πραγματικά κακό για εμάς;
Τι είναι η γλουτένη;
Η γλουτένη (από το λατινικό gluten/glutinis που σημαίνει «κόλλα») είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο φυτό σιταριού οπως και σε κάποιους άλλους σπόρους. Η γλουτένη απαντάται φυσικά, αλλά μπορεί να εκχυλιστεί, να συμπυκνωθεί και να προστεθεί σε τρόφιμα και άλλα προϊόντα για να προσθέσει πρωτεΐνη, υφή και γεύση. Λειτουργεί επίσης ως συνδετικός παράγοντας για να συγκρατεί τα επεξεργασμένα τρόφιμα μαζί και να τους δίνει σχήμα.
Από πού προέρχεται η γλουτένη;
Εκτός από το σιτάρι, η γλουτένη προέρχεται επίσης από τη σίκαλη, το κριθάρι και το triticale (διασταύρωση σίκαλης και κριθαριού). Μερικές φορές την συναντάμε και στη βρώμη, αλλά μόνο όταν η βρώμη έχει υποστεί επεξεργασία με άλλα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Η ίδια η βρώμη δεν περιέχει γλουτένη.
Τι κάνει η γλουτένη στο σώμα σας;
Εμείς οι άνθρωποι έχουμε πεπτικά ένζυμα που μας βοηθούν να διασπάσουμε την τροφή. Η protease είναι το ένζυμο που βοηθά το σώμα μας να επεξεργάζεται τις πρωτεΐνες, αλλά δεν μπορεί να διασπάσει εντελώς τη γλουτένη. Η άπεπτη γλουτένη λοιπόν πηγαίνει προς το λεπτό έντερο. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να χειριστούν την άπεπτη γλουτένη χωρίς προβλήματα. Αλλά σε μερικούς ανθρώπους, η γλουτένη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αυτοάνοση απόκριση ή άλλα δυσάρεστα συμπτώματα.
Μια αυτοάνοση απόκριση στη γλουτένη ονομάζεται κοιλιοκάκη (celiac disease). Η κοιλιοκάκη μπορεί να βλάψει το λεπτό έντερο. Η γλουτένη προκαλεί αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του λεπτού εντέρου, προκαλώντας μεταξύ άλλων και μερική ή ολική ατροφία (επιπέδωση) των λαχνών. Άτομα με κοιλιοκάκη μπορεί να παρουσιάσουν φούσκωμα, διάρροια, πονοκεφάλους ή δερματικά εξανθήματα. Αυτό θα μπορούσε να είναι όμως και μια αντίδραση σε κακώς αφομοιωμένους υδατάνθρακες, όχι μόνο στη γλουτένη. Αυτοί οι υδατάνθρακες, που ονομάζονται FODMAPS, ζυμώνονται στο έντερο σας. Τα άτομα με ευαίσθητα έντερα μπορεί να αισθάνονται δυσφορία από αυτή τη ζύμωση, και όχι απαραίτητα από τη γλουτένη.
Έρευνες δείχνουν ότι 1 στα 100 άτομα είναι πιθανό να νοσούν από κοιλιοκάκη. Πολλαπλές μελέτες στην Ευρώπη στις οποίες έχουν συμμετάσχει διάφορα ιδρύματα από πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και άλλοι παρόμοιοι οργανισμοί της Αυστραλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών υποστηρίζουν ξεκάθαρα αυτή τη θεωρία.
Μία από τις μελέτες αυτές με τον τίτλο European Cluster Project, η οποία περιλαμβάνει έρευνες από όλη την Ευρώπη, έδειξε ότι το ποσοστό εμφάνισης της νόσου κατά μέσο όρο είναι 1:100.
Μοναδική θεραπεία για τα άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη αποτελεί η δια βίου διατροφή χωρίς γλουτένη.
Τροφές χωρίς γλουτένη
Άτομα που παρουσιάζουν δυσανεξία στη γλουτένη, μπορούν να καταναλώσουν άλλες τροφές, που είναι επίσης πλούσιες σε άμυλο/υδατάνθρακες, όπως ρύζι, καλαμπόκι, κεχρί, κινόα και φαγόπυρο είτε ολόκληρους τους καρπούς, είτε ως αλεύρια.
Είναι λοιπόν κακή η γλουτένη;
Υπάρχει μεγάλη σύγχυση σχετικά με το ότι η γλουτένη είναι μια κακή τροφή. Η γλουτένη από μόνη της, ειδικά η γλουτένη που βρίσκεται στα δημητριακά ολικής αλέσεως, δεν είναι κακή για υγιείς ανθρώπους των οποίων το σώμα μπορεί να την ανεχθεί.
Πολλοί άνθρωποι που ξεκινούν μια δίαιτα χωρίς γλουτένη αλλά εξακολουθούν να τρώνε επεξεργασμένα τρόφιμα διαπιστώνουν ότι συνεχίζουν να έχουν αύξηση βάρους, μεταβολές του σακχάρου στο αίμα και άλλα προβλήματα υγείας. Επομένως, δεν είναι η γλουτένη στα τρόφιμα που προκαλεί προβλήματα υγείας, αλλά το νάτριο, η ζάχαρη και άλλα πρόσθετα στα επεξεργασμένα τρόφιμα. Συμπερασματικά αν δεν έχετε δυσανοχή στη γλουτένη δεν υπάρχει κανένας λόγος να την αφαιρέσετε από την διατροφή σας.
Σχόλια 0