Το αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης ορίζει το σάντουιτς ως «ένα είδος φαγητού που αποτελείται από δύο κομμάτια ψωμί με μια γέμιση ανάμεσά τους, που τρώγεται ως ελαφρύ γεύμα». Φαίνεται σαν μια αρκετά απλή ιδέα. Λοιπόν, ποιος σκέφτηκε αυτόν τον πρωτοποριακό τρόπο σερβιρίσματος του φαγητού; Είμαι σίγουρος ότι ο κόμης του Σάντουιτς θα ήθελε όλα τα εύσημα.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ακούσει για τον τέταρτο κόμη του Σάντουιτς, αλλιώς γνωστό ως John Montagu. Στα τέλη του 1700, ο Γάλλος συγγραφέας Pierre-Jean Grosley αφηγήθηκε τις παρατηρήσεις του για την αγγλική ζωή σε ένα βιβλίο που ονομάζεται Londres (στα αγγλικά A Tour to London). Στο βιβλίο, γράφτηκαν μερικές γραμμές που έδεσαν για πάντα αυτή την τροφική εφεύρεση με τον κόμη του Σάντουιτς: Ένας υπουργός επικρατείας πέρασε είκοσι τέσσερις ώρες σε ένα δημόσιο τραπέζι τυχερών παιχνιδιών, τόσο απορροφημένος στο παιχνίδι, που καθ’ όλη τη διάρκεια δεν είχε τίποτα άλλο παρά ένα κομμάτι βοδινό ανάμεσα σε δύο φέτες φρυγανισμένο ψωμί, το οποίο έτρωγε χωρίς ποτέ να εγκαταλείψει το παιχνίδι. Αυτό το νέο πιάτο έγινε πολύ στη μόδα, κατά τη διάρκεια της διαμονής μου στο Λονδίνο, λεγόταν με το όνομα του υπουργού που το επινόησε.
Αν και δεν είναι διασταυρωμένο ότι αυτό είναι απολύτως αληθινό, το βιβλίο κέρδισε δημοτικότητα και η ιστορία πήρε ισχύ. Σύντομα το όνομα έγινε επίσημο, όταν έτρωγες δύο κομμάτια ψωμί με κάτι ανάμεσα τους, έτρωγες ένα «σάντουιτς».
Ο Edward Gibbon, συγγραφέας του The History of the Decline and Fall of the Roman Empire , πιστώνεται ως το πρώτο άτομο που έγραψε τη λέξη «σάντουιτς». Στις 24 Νοεμβρίου 1762, έγραψε στο ημερολόγιό του: Αυτό το αξιοσέβαστο σώμα, του οποίου έχω την τιμή να είμαι μέλος, προσφέρει κάθε απόγευμα ένα θέαμα πραγματικά αγγλικό. Είκοσι ή τριάντα από τους πρώτους άντρες στο βασίλειο, τρώνε σε τραπεζάκια στη μέση ενός καφέ, καλυμμένα με χαρτοπετσέτα λίγα αλλαντικά ή ένα σάντουιτς, πίνοντας ένα ποτήρι punch.
Η στιγμή που γράφτηκε αυτό το ημερολόγιο, ο Edward Gibbon ήταν ο Πρώτος Άρχοντας του Ναυαρχείου. Ο κόμης του Σάντουιτς Montagu, είχε εδραιωθεί στην κοινωνική σκηνή του Λονδίνου. Είναι πιθανό ο Montagu να εισήγαγε την έννοια του σάντουιτς στους φίλους του από την υψηλή κοινωνία του Λονδίνου, συμπεριλαμβανομένου και του Gibbon, ο οποίος το βοήθησε να αποκτήσει γρήγορα φήμη. Το 1773, η λέξη σάντουιτς χρησιμοποιήθηκε σε μια συνταγή για πρώτη φορά, στο βιβλίο μαγειρικής της Charlotte Mason.
Αν και ο κόμης του σάντουιτς (ή ίσως ο μάγειρας του) αξίζει τα εύσημα που βοήθησε τα σάντουιτς να αποκτήσουν όνομα και δημοτικότητα, παραλλαγές της ιδέας υπάρχουν εδώ και αιώνες. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ακριβώς πότε ή πού εμφανίστηκαν για πρώτη φορά. Οι εργάτες φάρμας στην αγροτική Γαλλία έτρωγαν κρέας ανάμεσα σε φέτες ψωμιού πολύ πριν αποκτήσει όνομα, αν και το σάντουιτς πιθανότατα ξεκίνησε ακόμη νωρίτερα από αυτό. Η πιο πρώιμη αναγνωρίσιμη μορφή σάντουιτς μπορεί να είναι το Korech ή το “Hillel sandwich” που τρώγεται κατά τη διάρκεια του εβραϊκού Πάσχα. Ο Χιλέλ ο Πρεσβύτερος, ένας Εβραίος ηγέτης και ραβίνος που έζησε στην Ιερουσαλήμ την εποχή του βασιλιά Ηρώδη (περίπου το 110 π.Χ.), πρότεινε για πρώτη φορά να τρώνε πικρά βότανα μέσα στο άζυμο ψωμί matzo. Τα βότανα συμβόλιζαν την πικρία της σκλαβιάς και το ψωμί έμοιαζε με τα ψωμιά που έφτιαχναν βιαστικά οι αρχαίοι Ισραηλίτες καθώς έφευγαν από την Αίγυπτο.
Τα σάντουιτς εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στα αμερικανικά βιβλία μαγειρικής το 1816. Οι γεμίσεις δεν περιορίζονταν πλέον στο κρύο κρέας, καθώς οι συνταγές απαιτούσαν διάφορα πράγματα, όπως τυρί, φρούτα, οστρακοειδή, ξηρούς καρπούς και μανιτάρια. Τα χρόνια που ακολούθησαν τον Εμφύλιο Πόλεμο σημείωσαν αύξηση στην κατανάλωση σάντουιτς και μπορούσαν να βρεθούν οπουδήποτε, από μεσημεριανά γεύματα υψηλής ποιότητας μέχρι ταβέρνες της εργατικής τάξης. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, τα σάντουιτς κέρδισαν νέα ονόματα για τις πολλές διαφορετικές μορφές τους, όπως το τριπλό “club sandwich” και το corned βοδινού “Reuben”.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, όταν ο Gustav Papendick επινόησε έναν τρόπο να κόβει και να συσκευάζει ψωμί, τα σάντουιτς βρήκαν ένα νέο κοινό. Οι μητέρες μπορούσαν εύκολα να συναρμολογήσουν ένα σάντουιτς χωρίς να χρειάζεται να κόψουν το ψωμί τους σε φέτες και τα παιδιά μπορούσαν να φτιάξουν με ασφάλεια τα γεύματά τους χωρίς τη χρήση μαχαιριού. Η ευκολία των σάντουιτς έπιασαν τόπο στις οικογένειες και το σάντουιτς έγινε βασικό προϊόν για μεσημεριανό γεύμα.
Η κληρονομιά του κόμη του Σάντουιτς ζει σήμερα με κάτι περισσότερο από το όνομα του. Ένας απόγονος του John Montagu, ο Orlando Montagu, ίδρυσε μια αλυσίδα εστιατορίων με σάντουιτς με το όνομα (τι άλλο) “Κόμης του σάντουιτς”. Το μενού περιλαμβάνει έναν φόρο τιμής στο πρώτο πιο διάσημο σάντουιτς του Κόμη που ονομάζεται “Original 1762”. Το σάντουιτς περιλαμβάνει ζεστό ψητό μοσχάρι, τσένταρ και κρεμώδη σάλτσα horseradish που σερβίρεται σε ζεστό ψωμί.
Τα σάντουιτς είναι πλέον δημοφιλή σε όλο τον κόσμο και φαίνεται ότι κάθε περιοχή έχει τη δική της άποψη και στυλ. Στην Κούβα, τα εστιατόρια σερβίρουν ζαμπόν και τυρί με κουβανέζικο ψωμί. Στη Μέση Ανατολή, το φαλάφελ ή το shawarma σε αράβικη πίτα. Στη Γαλλία, ένα Croque Monsieur ή ένα Croque Madame μπορεί να βρεθεί στα περισσότερα καφέ. Στην Ιταλία, τα απλά και ρουστίκ σάντουιτς panino είναι ο κανόνας. Στη Νέα Υόρκη, το παστράμι με σίκαλη είναι ο βασιλιάς, αν και το Ρούμπεν έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Στη Φιλαδέλφεια, όλα έχουν να κάνουν με το cheesesteak. Ενώ στην Ελλάδα βρίσκουμε το σουβλάκι ή τον γύρο μέσα σε πίτα ή σε ψωμάκι. Τα σάντουιτς κυκλοφορούν σε ατελείωτες ποικιλίες, καθιστώντας τα ένα από τα πιο δημοφιλή φαγητά παγκοσμίως.
Εσάς ποιο είναι το αγαπημένο σας σάντουιτς;
Σχόλια 0